Dersler

Derste klinik psikolojide kullanılan araştırma yöntemleri, araştırma desenleri ve veri analizi yöntemleri üzerinde durulur. Alan yazınındaki araştırmalar yöntemsel açıdan analiz edilir, bunların güçlü ve zayıf yönleri eleştirel bir yaklaşımla irdelenir. Araştırma yürütme ve yayınlama sürecindeki profesyonel ve etik ilkeler açıklanır.

Derste güncel sürüm olan DSM-5’teki tanılama ölçütleri açıklanır, öğrenciler tanılamayı öğrenir. DSM-5’in bir önceki sürüm olan DSM-IV’e göre farklılıkları açıklanır, bu değişikliklerin nedenleri değerlendirilir.

Derste, meslek sınırlarının kavranması ve bu sınırların uygulamaya yansıtılması amaçlanır. Öğrenciler, danışanla ilişki kurma becerisi geliştirir, vakaları daha önce öğrenmiş oldukları kuramlar doğrultusunda analiz eder, kuramları alanda uygulama becerisi kazanır. Kurumlardaki diğer mesleklerin mensupları (örneğin doktor, hemşire, sosyal hizmet uzmanı) ile işbirliği yapma becerisi geliştirirler.  Danışanın sorununa hangi tekniğin uygun olduğunu belirleme becerisi ve bu tekniği sağlıklı bir biçimde uygulama pratiği kazanırlar. Derste, öğrencilerin kendilerini tanıma becerilerinin de geliştirilmesi hedeflenir.

Dersin amacı, ruhsal ve davranışsal tanı kategorilerine uygun psikoterapi tekniklerini belirleme becerisini kazandırmaktır. Her bir teknikle psikoterapi yapma becerisi, söz konusu tekniğin oyunlaştırılarak uygulanması yolu ile geliştirilir. Bu derste, farklı psikoterapi tekniklerinin temelinde yatan kuramların kavranması sağlanır.

Derste etik kuramlar tanıtılır ve sınıflandırılır. Seçilen etik kuramlar derinlemesine incelenir. Araştırma ve yayın etiği, tıp etiği ve biyoetik derinlemesine irdelenir. Etik kuralların, mesleki sınırlara saygı, klinik beceri ve yeterliklerin önemi, mesleki sorunların çözümü, sağlıklı ve profesyonel psikoterapötik kararlardaki uygulamaları açıklanır ve irdelenir.

Derste, öğrencilerin, klinik psikoloji alanındaki bilgi yetersizliklerini, çelişkili bulguları ya da sorunları belirlemesi hedeflenir. Öğrenci, olası tez konuları açısından üniversitede veya alanda çalışan uzmanlarla görüşmeler yapar, düzenlenen beyin fırtınası oturumları ve diğer toplantılara katılır. Bir tez konusu seçilir ve, öğrenci, bu konuda tez önerisi hazırlar.

Ders, ilgili kurullarca kabul edilmiş olan tez önerisine ilişkin çalışmanın yapılmasını içerir. Bu bağlamda, öğrenci, ilgili kurullarca kabul edilmiş olan tez önerisinin yöntemi doğrultusunda veri toplar, verilerin istatistiksel analizini yapar ve elde ettiği bulguları değerlendirir. Sürecin devamında, öğrenci; giriş, yöntem, bulgular ve tartışma başlıklarını kapsayan tezini yazar. Tezini Sınav Jürisi karşısında savunur.

Derste alanyazınındaki psikolojik ve nöropsikolojik testlerle Türkiye’de araştırma ve geliştirme çalışmaları yapılmış olan testler tanıtılır. Test standardizasyon süreci anlatılır, seçilen testlerin uygulanması ve puanlanması açıklanır, test sonuçlarının sağlıklı bir biçimde yorumlanması için gereken bilgi ve yaklaşımlar üzerinde durulur. Psikolojik testlerin bilişsel temelleri, nöropsikolojik testlerin ise biyolojik temelleri tanıtılır.  

Derste projektif tekniklerin ilkeleri ve bunlarla ilgili kuramlar ele alınır. Seçilen projektif tekniklerin uygulanması, değerlendirilmesi ve yorumlanması açıklanır.

Ders, alanyazınındaki nöropsikolojik testleri ve bu testlerden Türkiye için araştırma ve geliştirme çalışmaları yapılmış olanları tanıtır. Derste, test standardizasyon sürecinin anlaşılması, seçilen testlerin uygulanması ve puanlanması konuları üzerinde durulur. Test sonuçlarının sağlıklı bir biçimde yorumlanması için gereken bilgi ve yaklaşımlar açıklanır.  Testlerin biyolojik temelleri, bu bağlamda, test puanlarıyla ilişkili beyin yapı ve süreçleri açıklanır.   

Bu dersin amaçlarından ilki, zihin-beden sorununu bilinmesi ve irdelenmesidir. Derste ilk olarak psikolojik süreçlerle ilgili sinir sistemi yapı ve süreçleri tanıtılır, nöropsikolojinin araştırma yöntemleri incelenir. Ardından bilişsel ve duygusal süreçlerin, ayrıca seçilen nörolojik ve psikiyatrik bozuklukların biyolojik temelleri açıklanır.  

Bu derste, DSM-5'teki tanı grupları konusunda tam bilgiye sahip olma öncelik taşımaktadır. Derste toplumda sık rastlanılan bozukluklar hakkında bilgi verilir, tanı grupları üzerindeki son gelişmeler ele alınır ve tartışılır.   

Bu derste psikodinamik kuramın tanımı, çerçevesi ve kuramın oluşumundaki tarihsel süreç açıklanır. Dersin amacı, edinilen bilgilerin psikodinamik formülasyon oluşturmada kullanılmasıdır.

Derste klinik psikolojideki gözlem ve ölçme teknikleri, psikoterapinin yeni yaklaşımları, yeni kavram ve kuramları tanıtılır. Sosyal olayları açıklama ve çözümlemede, öğrencilerin bu bilgileri kullanmaları sağlanır. Öğrencilerin ilgi alanları doğrultusunda seçtikleri konuları klinik açıdan yorumlamaları hedeflenir.

Süpervizyon içeriğinde öğrencilerin meslek sınırlarını bilmesi; bu sınırlara ve etik ilkelere uygun hareket etmesi; psikoterapist olarak danışanla ilişki kurmayı öğrenmesi; danışana hangi psikoterapi tekniğinin uygun olacağına karar vermede sağlıklı analiz yapması hedeflenmiştir. Hedefler arasında, kuramsal bilgileri uygulama, bunları vaka özelinde değerlendirme ve kendini tanıma becerisinin geliştirilmesi de bulunmaktadır.  

Derste farklı yaklaşımların kişilik ve psikoterapi kuramları açıklanır ve yorumlanır. Kuramların avantaj ve dezavantajları karşılaştırmalı olarak tartışılır.

Ders aile terapisindeki farklı yaklaşımları ele alır ve irdeler. Yaklaşımların alanda  uygulanmasına ilişkin teknikler açıklanır, teknikleri uygulama becerisi geliştirilir. Aile terapisi, farklı yaklaşımlarla oyunlaştırılarak uygulanır.  

Derste etik kuramlar tanıtılır ve sınıflandırılır. Seçilen etik kuramlar derinlemesine incelenir. Araştırma ve yayın etiği, tıp etiği ve biyoetik derinlemesine irdelenir. Etik kuralların, mesleki sınırlara saygı, klinik beceri ve yeterliklerin önemi, mesleki sorunların çözümü, sağlıklı ve profesyonel psikoterapötik kararlardaki uygulamaları açıklanır ve irdelenir.